Van nature kunnen konijnen hun vacht prima verzorgen, maar door domesticatie/vraag en aanbod van de mens, is er nogal wat veranderd. Een langharig konijn of een wit konijn zou in het wild niet kunnen overleven. Wilde konijnen leven voornamelijk in een burcht onder de grond en komen vroeg in de ochtend of 's avonds in de schemer boven om eten te zoeken en hun terrein te markeren. De leefomstandigheden in de burcht (nauwe gangen van klei/zand) en buiten (vele kilometers welke een konijn kan afleggen), de struiken en dode takken (natuurlijke borstel) is nauwelijks te vergelijken met de leefomstandigheden van de meeste van onze "huis"konijnen. Tevens maken de konijnen in het wild bewuste keuzes tussen wat ze nodig hebben en wat er voor handen is. In de winter schrale voeding en in het voorjaar voeding rijk aan koolhydraten.
Bij onze "huis"konijnen is de huisvesting en het dieet geen vrije keuze maar beperkt, ze leven waar en eten wat hen aangeboden wordt.
Temperatuursverschillen binnen of buiten kunnen de aangroei en/of de kwaliteit van de vacht veranderen. De vacht van binnenkonijnen is vaak "dunner" dan van buitenkonijnen.
Door actieve verandering van de hormoonhuishouding (castratie of sterilisatie) kan er ook een verandering van de vacht plaatsvinden, soms positief en soms negatief. Wintervacht komt moeizamer door of laat moeizamer los. Ook medische oorzaken kunnen ervoor zorgen dat een konijn zijn vacht niet meer kan verzorgen.
De langharige konijnen Angora, Teddy Widder en Teddy Dwerg, maar ook de vele bestaande kruisingen hiervan, hebben regelmatig goede vachtverzorging nodig om het dier gezond te houden.
Zelf "leren" trimmen:
Indien u zelf graag uw konijn(en) trimt, maar niet precies weet hoe, is het mogelijk om met de trimbehandeling van uw eigen konijn mee te kijken.
Trimbehandeling:
Vervilting wordt voorzichtig weggeschoren en klitten worden verwijderd, daarna wordt de vacht goed laagje voor laagje uitgeborsteld met een zwijnenharen borstel of als deze niet volstaat een goed meeverende universele slicker borstel. De kam gebruiken we alleen om te controleren of de vacht nog klitten bevat. Dan kan de vacht met een schaar of chuncker worden ingekort (voor Angora gelden andere knipregels dan voor de Teddy konijnen). Ook het "schone" sanitaire gedeelte wordt vaak wat ingekort om problemen te voorkomen, indien nodig worden de inguinaalklieren schoon gemaakt. Om langharige konijnen zo veel mogelijk zicht te geven is het van belang om de haren rond de ogen en op het kopje op de juiste manier in te korten zonder wimpers of snorharen weg te knippen. Vaak zie je dan dat deze konijnen die gewend zijn om lang haar te hebben rondom de ogen (en dus "bijna" geen zicht), opeens veel actiever/vrolijker zijn als hun haar is ingekort.
Bij urinebrand (kan meerdere oorzaken hebben), plakpoep (meestal blindedarm keutels (caecotrofen) vastgeplakt in de vacht) of vervilting is het noodzakelijk om het konijn te helpen bij zijn vachtverzorging, ter voorkoming van myiasis (maden) en verdere gezondheidsproblemen.
De aangedane plekken worden zeer voorzichtig geschoren en eventueel behandeld met speciale honing emulsie afhankelijk hoe ernstig de huid beschadigd is.
Verrassing:
Soms komt een konijn met wat vage klachten; wat ander gedrag en een wat rommelige vacht. Onder de rommelige vacht op de foto hierboven kwam een aangedane huid tevoorschijn, het konijn had een smetplek en huidontsteking van onder de kin tot in de nek, door voorzichtig wegscheren van de vacht en behandelen van de huid kon de huid herstellen. Het konijn voelde zich zichtbaar beter direct na de behandeling. Een vacht kan dan ook veel pijn verbergen.
Myiasis (maden):
Zie je vliegen in het hok en heeft je konijn plakpoep of wondjes, dan is het konijn verdacht op maden, wacht niet, maar laat ernaar kijken, de dierenarts of een konijnentrimster kan de plakpoep/vervilting wegscheren. Vallen er maden uit en is de huid ernstig aangedaan, dan is behandeling hiervoor noodzakelijk. Er is dan een kans dat de maden zich ook in het lichaam bevinden en daar de nodige schade aanbrengen.
Achterpoten:
Goede hygiëne en controle achterpoten "buiten" konijn is belangrijk.
Vervilting op de achterpoten (en elders) blijft vaak vochtig, vooral bij veel regen of het leven op een drassige ondergrond. Ontlasting kan in de kern van de vervilting blijven hangen en wordt een broedplaats voor ellende; ontstekingen, wondjes, verstikking van de huid en het perfecte klimaat voor maden die als het ware onzichtbaar de voeten van het konijn opeten. Bij hele dichte plaatselijke verviltingsplekken, welke een bol vormen onder de achterpoot, kan het konijn bij hard stampen zelfs zijn poot breken of sore hocks (zie hieronder) ontwikkelen. LET WEL: achterpoten mogen NOOIT aan de onderkant geschoren worden, dan haal je de bescherming weg, liever een plak platte vervilting dan een kale voet. Bij echt uitzonderlijke situaties, zoals bijv maden onder de vervilting (soms hoorbaar als een schurend geluid), in die situatie is er tevens medische zorg noodzakelijk.
Sore Hocks/ pododermatitis (kale plekken op het achterste gedeelte (vaak de hiel) op de onderkant van de achtervoeten) is ook iets om aandacht aan te besteden. Het is pijnlijk en kan zeer zeker voor veel problemen zorgen. Vooral bij grotere rassen, maar zeker ook bij kleinere rassen, wanneer een konijn te zwaar is, wat minder goed kan bewegen of wanneer deze voornamelijk op een harde ondergrond leeft, kan deze aandoening zich ontwikkelen. Het is belangrijk om dit zo nu en dan te controleren zodat mocht er een ontwikkeling zijn, je er op tijd bij bent. Heeft het zich ontwikkeld dan kan het gaan ontsteken; van huid tot op het bot. Dit is extreem pijnlijk en is zeer moeilijk te behandelen, kortom beter voor zijn dan genezen. Heeft het konijn pododermatitis hetzij verkregen of aangeboren, een sokje of verband in combinatie met een zachtere ondergrond kan de druk verminderen.
Verder
Konijnen trimmen is een vrij beroep, maar het verkeerd trimmen van konijnen kan schade opleveren aan de huid (de huid van konijnen is vergelijkbaar met perkamentpapier) maar zeker ook aan de vacht. Als een vacht "verknipt" is kan het een half jaar tot soms 2 jaar duren voordat de vacht weer zijn juiste conditie terug heeft. Soms groeit de vacht niet meer terug en kunnen ze kale plekken over houden of blijvend een "verknipte" vacht. Dit zien we bij chirurgisch kaal scheren op rug, achterhand en flanken (soms medisch noodzakelijk), bij plukken of bij herhaaldelijk nieuwe haren/vacht wegscheren bij de kortharige konijnen, de teddy konijnen en vele kruisingen hiervan. De vacht kan dan zijn functie verliezen zoals bescherming van de huid tegen invloeden van buitenaf (scherpere randjes, struiken, takken, verbranding van de huid door de zon). De vacht reguleert ook koude en warme lucht door haren uit te zetten of juist dicht te laten vallen, deze bijzondere regulatie kan door verkeerde vachtverzorging ernstig verstoord raken. Het plukken van konijnen lijkt een goede manier, echter deze manier is onnodig en zeer konijn onvriendelijk. Er worden vaak vaste haren meegeplukt wat pijnlijk is voor het konijn en tevens het "normale" rui patroon verstoord. Het konijn kan dan continu blijven verharen of juist op sommige plekken kaal kan blijven.